Als eerste “veteraan wargamer” laten we Eddy Sterckx aan het woord. Eddy is begonnen met wargaming ergens begin jaren ‘80 (Eddy en ikzelf hebben samen wargaming ontdekt toen we in de middelbare school in Leuven samen in de klas zaten), en dus al 40 jaar een gewaardeerd lid van de wargaming community in België en daarbuiten.
Laten we maar dadelijk met de deur in huis vallen. Wanneer ben je ooit met hobby wargaming begonnen, en welk type wargames waren dat?
Ik wou dat ik ietwat origineler zou kunnen zijn, maar het is het standaard clichéantwoord van "Airfix-soldaatjes". Als kind had een Britse Desert Force die voortdurend oorlog voerde met een Duitse vijand. Gevechten om een US Frontier fort of om een boerderij geleend van mijn zus. Ik had 2 speelgoedwapens voorzien van een veermechanisme, die kleine kogels afvuurden - stel je dat voor in de huidige wereld van gezondheids- en veiligheidsvoorschriften – en die een Airfix-soldaatje konden omverwerpen. Al snel werden er "regels" ontwikkeld over wie hoeveel kon schieten en wat een "treffer" vormde. Ik had ook stoffen parachutes gemaakt om ze als plotselinge versterkingen op het slagveld te kunnen droppen of om dat fort uit de lucht te halen. De "regels" waren eigenlijk meer "richtlijnen".
Dit waren de jaren ‘70, maar in 1981, toen ik 15 was, veranderde ik van middelbare school en ontmoette ik jou, en als ik me goed herinner runde jij op school een kleine wargame-spelersgroep (
n.v.d.r.: klopt!). Geen Risk of Axis & Allies, maar echte wargames gepubliceerd door Avalon Hill en SPI. Dit viel toevallig samen met de opkomst van de eerste goedkope fotokopieerwinkel in de stad - zwart-witkopieën voor een toenmalige 1 frank waren vrij goedkoop - dus maakte ik mijn eerste print&play wargame door de regels, opstellingskaarten en kaart van
Avalon’s Hill Rise and Decline of the Third Reich te fotokopiëren. De counters werden nauwgezet gemaakt uit karton van de binnenkant van een A4 map. Dus het allereerste wargame dat ik bezat, was een doe-het-zelf kopie van 3rd Reich.
3rd Reich klinkt al dadelijk als een complex game om mee te beginnen? Was dat de sfeer in die dagen, om dadelijk naar de meest complexe games te gaan?
Je bent 15 en je kan de wereld aan hé 😊
 |
Je bent 15 en je kan de wereld aan ... een redactiewoord voor een wargaming fanzine, neergepend door Eddy begin jaren 80.
|
 |
... de keerzijde van bovenstaande pagina's.
|
 |
Een draft voor een artikel in een fanzine, eveneens neergepend door Eddy ergens begin jaren 80.
|
Ben je doorheen de jaren voortdurend aan wargaming blijven doen, of zitten er "hiaten" in je wargaming beleving?
Het type wargaming fluctueerde wel doorheen de jaren: in de jaren ‘80 was ik een fan van tijdschriftspellen – Strategy&Tactics, 3W (World Wide Wargames), Command, … - ze waren verkrijgbaar in de legendarische winkel
The Tin Soldier in Sint-Niklaas, en goedkoper dan spellen in dozen, zeker voor een student met beperkte financiële middelen.
Kwam je vaak in The Tin Soldier?
Het winkeltje was klein en propvol, maar er schuin tegenover in dezelfde straat was er een snackbar / tearoom waar de miniature wargame club speelde. Voor zover ik mij herinner heette die “The Light Brigade” en zoals elke zichzelf respecterende club in die tijd hadden ze hun zelfgeschreven Napoleontische club-regels. Daar heb ik dus mijn eerste “officiële” miniature wargame gespeeld. Dat eerste game herinner ik mij nog goed : je kreeg je leger en er werd een scherm geplaatst halfweg de tafel zodat je een verorgen opstelling had. Ik dus heel traditioneel infanterie links, centrum en rechts, de garde in reserve, cavalerie op de flanken en de artillerie in een Grand Battery op de heuvel. Dan werd het scherm weggehaald en dan zag je dat je tegenstander ALLES op je linkerflank geplaatst had en werd je dus weggeveegd. De lessen die ik eruit trok : bekijk altijd je victory conditions en een Schwerpunkt heeft belang! Ik heb er nog verschillende andere games gespeeld, maar het is het eerste dat mij bijbleef.
 |
Napoleontische regels (in het Nederlands!) uit Eddy's archieven
|
Nog een ander memorabel event: de club organiseerde het Belgische Diplomacy kampioenschap en ik deed dus mee. Dat moet in 1982-1983 geweest zijn. Ik kreeg een plaatsje in 1 van de voorrondes en speelde goed genoeg – ergens eerste of tweede of beste verliezer of zo – om een plaatsje te veroveren in de finale. Een tafel met haaien en dan een 17-jarige in zijn eerste echte toernooi … dat ging niet goed aflopen en ik wist dat. Hoezeer het haaien waren kan niet beter gedemonstreerd worden door het feit dat in een voorgaande editie van dat kampioenschap ze een deelnemer op het toilet opgesloten hadden, die vervolgens te laat was voor het indienen van zijn orders en dat de referee hier geen graten inzag. Als het onervaren snotjong wist ik dus dat ik geen kans had om te winnen, maar ik had wel aan iedereen duidelijk gemaakt dat mijn hoofddoel was om er voor te zorgen dat de eerste die mij probeerde te verraden zeker niet ging winnen. Dat moet wel wat indruk gemaakt hebben (of ze hadden medelijden met die jonge snotter) en ik eindigde ergens halverwege het klassement, waar ik erg tevreden mee was. Het daarop volgende jaar kenden ze mij al wat beter en werd ik er dus al uitgebonjourd in de voorrrondes.
Was het moeilijk om andere wargamers te vinden in die dagen?
Ik speelde dus regelmatig op de events en club-dagen, maar Sint-Niklaas was iets te ver vanuit Hoegaarden om vlot met andere leden af te spreken op andere momenten. Dit was de jaren ’80 en het is bijna onvoorstelbaar hoe moeilijk het was om andere wargamers te vinden. The General (het magazine van Avalon Hill) had wel contact-advertenties, maar dat was natuurlijk vooral gericht op de USA. Mijn oplossing was dus solo wargaming: 2-player wargames waar ik dan beide opponenten speelde – en probeerde de plannen van de “tegenstander” te vergeten. Zo af en toe eens een board wargame opzetten en wat counters verschuiven volstond want sport, het andere geslacht, uitgaan en zelfs af en toe studeren hadden voorrang.
In de jaren ‘90 was ik professioneel bezig met computers, dus schakelde ik over op computer wargaming omdat er geen tijd meer was voor face-to-face wargaming. SSI was populair in de jaren ‘80, maar toen werd dat Talonsoft, gevolgd door Matrix Games in de vroege jaren 2000. Ik raakte echt betrokken bij de laatste en demonstreerde zelfs hun spellen op verschillende bord- / wargame-conventies tussen 2004 en 2010. Maar er bleef iets knagen: computer wargaming was prima, maar ik miste de tactiele ervaring van het verplaatsen van miniaturen of kartonnen counters en de ervaring van het spelen tegen een levende tegenstander. Na 2010 ging computer wargaming een kant op waar ik niet veel om gaf: het draaide meer en meer om het managen van alle mogelijke details, tot in het absurde toe. Dus schakelde ik terug naar miniature wargaming, leerde schilderen (vreselijk) en had/heb nog steeds een goede tijd de
Schild & Vriend miniatuur wargamers.
In 2015 werd een oproep gedaan op BoardGameGeek voor lokale board wargamers om af te spreken en te spelen - ik had al 20 jaar geen board wargame meer aangeraakt - maar ik nam deel en ik bleef elke maand een paar sessies spelen . Momenteel is board wargaming mijn grootste hobby, maar ik ben ook altijd in de stemming voor een miniatuurspel – alleen computer wargaming is helemaal van de radar verdwenen.
Welke diverse wargaming genres heb je doorheen de jaren allemaal beoefend? Board, miniatures, computer, kriegsspiel, megagames, ... ?
Allemaal! Megagames zijn een ervaring waaraan elke wargamer minstens één keer zou moeten deelnemen - je leert dat oorlog niet gaat over troepenbewegingen, het gaat zelfs niet over logistiek, het gaat over informatie en communicatie. Het meest memorabele was in 2009 "Fall Gelb", de campagne van mei 1940. We hadden die heel goed gepland en het loonde die dag: we slaagden erin PanzerGruppe Kleist in een Belgisch-Frans-Britse box ten zuiden van Brussel te zuigen en te vernietigen. En toen gebeurde het meest hilarische: onze politici sloten een afzonderlijke vrede met de Duitsers en 'wonnen' hen daarmee het spel tot grote verontwaardiging van de andere geallieerde naties. Deze politieke invalshoek is iets dat je niet veel zal vinden in reguliere wargaming, omdat het voor generaals lastig en irritant is om hun perfecte plan irrelevant te zien worden door politieke noodzaak.
Aan welke conventies/clubdagen/.. heb je de beste herinneringen?
Vooral Crisis, Antwerpen. Ik heb er in meer dan 2 decennia maar een paar gemist en ik vind het echt jammer om te zien dat het verdwijnt, of toch in de vorm dat we het kenden.
Met onze kleine groep slaagden we er altijd in om een heel origineel concept of setting te bedenken voor een participatiespel en ik was altijd blij dat ik mee kon doen en het geheel ervaren.
Als je terugkijkt op je eigen wargaming geschiedenis, wat blijft je het meeste bij?
Vooral zeer goede persoonlijke ervaringen. Uiteindelijk gaat het om de mensen met wie je speelt. Wargaming is ook het soort hobby waar je gewoon als consument van kan genieten, maar als je wil kan je ook echt betrokken raken en deelnemen aan het creatieproces. Ik ben speltester geweest voor veel wargames sinds de computerdagen van Matrix tot de board wargames van vandaag. Covid gaf me ook de tijd om terug te gaan naar het begin en zelf enkele wargames te ontwerpen. Niet professioneel gepubliceerd, maar nog steeds gewaardeerd door de gemeenschap.
Welke vorm van wargaming draagt vandaag je voorkeur weg?
Board wargaming – zonder twijfel – maar wie weet wat de toekomst brengt? Misschien zal ik, als ik eenmaal met pensioen ben, stoppen met computers als "werkgereedschappen" te beschouwen en ze wat meer als entertainment te zien. Tijdens Covid ben ik er ook in geslaagd om elke miniatuurtje dat ik bezat te schilderen, dus met wat meer tijd zal miniature wargaming ook zeker meer opgepakt worden.
Hoe kijk je naar de wargaming hobby van vandaag? Ben je mee met de nieuwe trends, of ben je eerder een old-school speler?
De nieuwe trends in board wargaming – en in miniatuur wargaming – hebben dezelfde basis: tegenwoordig vinden mensen het geen probleem om een avond of namiddag – laten we zeggen 3 à 4 uur – aan de hobby te besteden, maar een wargame dat een volledige dag of meerdere dagen duurt is iets van het verleden. Daarom zijn skirmishes de focus geworden in miniatuurspellen. Bij board wargaming zijn het wargames met een goede en elegant design die meer gestroomlijnd zijn, of kortere scenario's in een spelsysteem. Ik hou van beide trends, dat is niets nieuws, ik heb altijd de voorkeur gegeven aan het soort games dat nu in zwang is. Dus in tegenstelling tot computer wargaming waardoor ik achterbleef, ziet de toekomst van zowel miniatuur wargaming als board wargaming er rooskleurig uit en beantwoordt perfect aan mijn gaming behoeftes.
Zie je jezelf eerder als een verzamelaar, of een speler? Of beiden?
Ik ben 100% een speler, geen verzamelaar. Dat klinkt misschien een beetje belachelijk voor iemand met 200+ wargames, maar als je reeds 40 jaar lang wargames koopt om eens te bekijken en te spelen is dat niet zo veel. Ik verkoop trouwens ook veel wargames waar ik op uitgekeken ben of die in de collectie zitten van iemand waarmee ik speel. Heel veel van mijn oude wargames staan dus te koop of te ruil en als ik daar ooit spijt van krijg: het internet is één grote winkel/bibliotheek waar je praktisch elk spel gewoon opnieuw kan aankopen
Het grootste verschil tussen de jaren ’80 en nu is trouwens het internet : het kost nu bijna geen moeite om mede-spelers en wargames te vinden. Fantastisch.
Hoe zou je ideale wargame eruit zien?
Ik zal het je vertellen als ik met het ontwerp ervan klaar ben! 😊
Momenteel werk ik aan een spel op strategisch niveau tussen de NAVO en het Warschaupact dat zich afspeelt in 1985 – speelbaar op een avond natuurlijk. Het prototype heeft al een aantal iteraties doorlopen en ik ben er enthousiast over, al zeg ik het zelf!
Links:
